تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی

تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی امری بسیار مهم و فراگیر است. میزان تاثیر تغییرات اقلیمی در محصول کشاورزی تا اندازه‌ای است که سازمان‌های مختلف به ویژه سازمان غذایی ملل یا فائو بسیار به این امر توجه داشته است و باید گفت این تغییرات میزان بارش باران را نیز دستخوش تغییر می‌کند. در نتیجه آن نوع محصول زراعی نیز عوض خواهد شد.

بهترین راهکار برای اقدام به کشت و کار آن است که تغییرات اقلیمی را بدانیم و بر اساس آن‌ها دست به کشاورزی محصولات مختلف در فصل‌های مختلف بزنیم. در ادامه این مقاله از پاساژ کشاورز به بررسی تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی خواهیم پرداخت.

انواع تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی

تغییرات اقلیمی انواع مختلفی دارند که هر یک نوع محصول مناسب برای کشت و کار در فضاهای مختلف را عوض می‌کند و در نتیجه میزان باروری گیاهان و درختان را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد. در ادامه به بررسی این تغییرات و محصول مناسب آن‌ها خواهیم پرداخت.

●      گرم شدن هوا

با چرخش هوا در سراسر جو کره زمین بسیاری از بخش‌های مختلف زمین گرم شده‌اند و آب و هوای گرم جانشین آب و هوای معتدل یا سرد گردیده است. یکی از علت‌های مهم گرم شدن هوا به طور کلی نازک شدن لایه اوزون است.

لایه اوزون لایه‌ای است که در سراسر جو گسترده شده تا از گرم شدن آب و هوا به واسطه تابش خورشید به صورت مستقیم خودداری کند. با این کار شما مطمئن خواهید بود که گرمای بازتاب کننده خورشید کم اثرتر خواهد شد.

باید نازک شدن لایه اوزون را از جمله مهم‌ترین تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی قلمداد کرد. حال به بررسی علت‌های نازک شدن و به مرور زمان از بین رفتن لایه اوزون خواهیم پرداخت.

مهم‌ترین علت نازک شدن لایه اوزون گازهای گلخانه‌ای هستند گازهای گلخانه‌ای، گازهایی هستند که حاصل بالا رفتن سطح مواد شیمیایی و وجود آنها در جو می‌باشند. یکی دیگر از منابع این گازها را می‌توان دامداری‌ها به شمار آورد. زیرا متان حاصل از هوا نیز می‌تواند دلیلی بر تولید گازهای گلخانه‌ای باشد و این گازها با فعل و انفعالات ایجاد شده با جو باعث می‌شوند لایه اوزون به مرور زمان نازک و نازک‌تر شود و پس از مدتی از بین برود.

نازک شدن لایه اوزون یکی از دلایل تغییرات اقلیمی به شمار می‌رود که باعث گرم شدن جو برخی از بخش‌های زمین می‌گردد. با نازک شدن اوزون میزان اشعه‌ی تابش یافته به وسیله خورشید و قدرت آن افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه اندازه گرمایی حاصل از تابش نیز بالا خواهد رفت و با بالا رفتن این کار ما با گرم شدن مناطق سرد و معتدل مواجه خواهیم شد. پرسش اصلی آن است که این تغییر چگونه می‌تواند بر تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی موثر واقع شود؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت این نوع تغییرات اقلیمی می‌تواند اقلیمی که برای گیاهان سرد مزاج مناسب است را تبدیل به اقلیمی مناسب برای گیاهان گرم کند و باعث شود گیاهان یا محصولاتی که به هوای سرد عادت دارند، دیگر نتوانند به درستی رشد کنند؛ که در نتیجه تغییرات اقلیمی می‌تواند باعث کاهش محصول و ضرر اقتصادی شود.

●      سرد شدن هوا

از دیگر نکته‌های قابل بررسی در تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی سرد شدن هوا به عنوان یک تغییر اقلیمی است. پرسش اصلی آن است که با وجود مشکل لایه اوزون که در گرم شدن هوا به آن اشاره کردیم چگونه آب و هوای بخشی از کره زمین سرد می‌شود؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت وقتی که لایه اوزون نازک می‌شود، تابش شدید آفتاب بخش‌های شمالی قطب شمال و بخش جنوبی قطب جنوب به مرور زمان های خود را از دست می‌دهد و آن یخ‌ها آب خواهد شد. با آب شدن یخ‌های قطبی ابرها تشکیل می‌شوند که این ابرها با وزش باد به بخش‌های دیگر زمین سرایت می‌کنند و حاصل این سرایت می‌تواند سرد شدن هوا به واسطه بارش برف و باران در مناطق کوهستانی کره زمین و یا حتی خش‌های کویری باشد.

این ابرها از قطب حرکت کرده و به صورت نامعین ممکن است در بخش‌های مختلف مشغول باریدن شود. در نتیجه بارش‌های برف و باران سرما ایجاد خواهد شد. که این امر باعث می‌شود درختان و محصولاتی که عادت به سرما برای رشد خود دارند، برای مناطقی که پیش از این گرم بودند مناسب شوند و در نتیجه تعریف محصول مناسب تغییر پیدا می‌کند و چه بسا ممکن است اگر به درستی تغییرات اقلیمی را تحلیل نکرده باشیم، تغییرات اقلیمی موجب نابودی محصول ما و ضرر اقتصادی بسیار شدیدی شود.

●      خشکی هوا

از دیگر موارد تغییرات اقلیمی و  تاثیر آن بر محصولات کشاورزی می‌توان به خشکی هوا اشاره کرد. خشک بودن آب و هوا حاصل گرمای موجود است و همان گونه که گفتیم محصول استفاده از گازهای گلخانه‌ای به شمار می‌رود. از جانب دیگر ممکن است خشکی هوا به دلیل بارور کردن ابرها در بخش‌های دیگر کره زمین باشد. انسان با پیشرفت تکنولوژی به این امکان دست پیدا کرده است که می‌تواند ابر را در هر زمینی که می‌خواهد بارور کند و باران را در آن قسمت جاری کند. در نتیجه ممکن است ابر در مکان مد نظر نبارد و آن مکان مبتلا به خشکسالی شود.

پس نازکی لایه اوزون در کنار بارور کردن سرخود ابرها باعث خشکی هوا در بخش‌های دیگر کره زمین گردیده است. خشکی هوا از آن رو در میان موارد تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی دارای اهمیت است که اگر محصولاتی که نیاز به آب زیاد دارند و کشت آن‌ها با نوع کشت غرقابی بهتر محصول می‌دهد را بکاریم، ممکن است آن محصول به درستی بار ندهد و در نتیجه موجب ضرر شود.

اما محصولاتی مانند پسته که نیاز به آب کمتر دارند و مقاومتشان در برابر خشکی هوا بیشتر است، محصولاتی مناسب‌تر برای کشت در این نه هوا به شمار می‌روند و باید دقت کنیم اگر می‌خواهیم صرفه اقتصادی بیشتری را به خود اختصاص دهیم از گیاهان و درختانی استفاده کنیم که آب کمتری می‌خواهند و به خشکی هوا عادت دارند تا باردهی درختان ما بیشتر شود.

●      هوای مرطوب

از دیگر موارد  تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی می‌توان به رطوبت هوا اشاره کرد. رطوبت بالای هوا حاصل موارد بسیار فراوانیست که هر یک از آن‌ها به تنهایی می‌تواند باعث رطوبت شود. برای نمونه می‌توان به آب و هوای کوهستانی اشاره کرد. وجود کوه‌ها باعث می‌شود تا ابرها در مسیر خود به سدی محکم برخورد کنند. در نتیجه حضور این سد محکم ابرها در فضای بالای کوه متراکم شده و پس از چند مدت مجبور به باریدن می‌شوند.

نکته دارای اهمیت آن است که بسیاری کشورها از جمله عربستان شروع به ساختن کوه‌های مصنوعی کردند. شما با ساختن کوه مصنوعی و ابر مصنوعی بارور شده، بارانی که نیاز دارید را به دست خواهید آورد. بروز سیل‌های چند وقت گذشته در کشورهای بیابانی مانند عربستان یا امارات به دلیل همین تغییر اقلیم‌های دست ساز انسان بوده است.

با ساخت کوه و ابر باران‌زا می‌توان چارچوب خلقت یک کویر را تبدیل به جلگه‌ای مناسب برای کاشت محصولات متفاوت کرد. از دیگر تغییرات اقلیمی که باعث هوای مرطوب شده است، ‌می‌توان به همان آب شدن یخ‌های دو قطب اشاره کرد.

وقتی یخ‌های قطبی آب می‌شوند به مرور زمان با حرکت ابرها همان طور که گفته شد باران زیاد می‌شود و ممکن است کویرها و دشت‌های بی‌آب و علف نیز به واسطه باران از حالت کویری در بیاید. درست است که این امر یک نعمت به شمار می‌رود اما نکته دارای اهمیت آن است که باید بدانیم در فضای جدید دیگر کویری در کار نیست تا بتوانیم گیاهان مناطق گرم و خشک را در آن بکاریم و اینجا دیگر هوا مرطوب است. پس در نتیجه محصولات کم آب توصیه نمی‌شوند و باید محصولاتی را کاشت که به هوای دارای رطوبت بالا عادت دارند. اگر این کار را نکنیم قطعاً متحمل ضرر و زیان بسیاری خواهیم شد.

سخن پایانی درباره تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محصولات کشاورزی

محصولات هر اقلیم متناسب و بر اساس آن اقلیم باید کشت شوند. شناخت انواع اقلیم‌ها امری ضروری است و باید بدانیم که هر کشور یا هر بخش جغرافیایی به سمت کدام اقلیم آب و هوایی در حال حرکت است. دانستن این امر باعث می‌شود که بدانیم در سال‌های خشکسالی قرار داریم یا در سال‌های پربارانی قرار گرفته‌ایم، یا آب و هوایی گرم سر و کار خواهیم داشت یا آب و هوای خنک را تجربه خواهیم کرد. دانستن این موارد باعث می‌شود محصول متناسب با آن اقلیم انتخاب شود‌.

توصیه می‌شود برای آگاهی از محصول مناسب از مشورت مشاوران خبره استفاده کنید تا اطمینان داشته باشید محصولی درست را در زمانی درست خواهید کاشت و با این کار سود خود را تضمین کنید و از نظر مالی به سرمایه‌گذاری مناسب و متناسب با شرایط دست بزنید.

در پایان، بیان این نکته ضروری است که اقلیم آب و هوایی هر کشور به وسیله هواشناسی آن کشور مشخص می‌شود و با بررسی هواشناسی سالانه و چینش بارشی ۱۰ سال گذشته می‌توان دانست که اقلیم به چه سمت در حال حرکت است و برای چه محصولاتی متناسب هست.